yağ

is.

1. Ev heyvanlarının südündən hasil edilən, asan əriyən, yeyilən və xörək bişirmək üçün işlədilən maddə. Şit yağ (kərə). Ərinmiş yağ. Camış yağı. Sarı yağ (ərinmiş yağ). İnək yağı. – Yağdan sonra düyü tədarükünün dalına düşürlər, çünki plov düyüsüz olmaz. C. M.. Hamımız süfrə başına oturub qatıq, yağ, qaymaqdan doyunca yedik. A. Ş.. Pərşan ocağı alışdırdı, tavaya yağ atdı. M. İ..

2. Ətin içində olan ağ və əriyən maddə; piy. İç yağı. Quyruq yağı. // Heyvanın dərisi altında qalın bir təbəqə təşkil edən piy maddəsi. . . Yağ əridikcə közün üstünə damcılayıb cızıldayır, seyrək tüstü qalxıb sakit havada yayılır, həyəti kabab iyi bürüyürdü. İ. Hüseynov.

3. Bəzi bitkilərin tumundan, çiçəyindən və ya meyvələrindən çıxarılan maddə, yağlı maye. Günəbaxan yağı. Pambıq yağı. Zeytun yağı. Küncüt yağı. Xaşxaş yağı. // Mineral mənşəli bəzi maddələrdən alınan yağlı maye. Neft yağı. Maşın yağı.

4. tib. Tərkibində yağ maddəsi olan bəzi dərmanların adı. Sürtkü yağı.

5. məc. dan. Fayda, xeyir mənasında.

◊ Balıq yağı – bəzi dəniz məməlilərindən alınan və müalicə məqsədi ilə işlədilən yağ. Həkim uşağa balıq yağı yazıb. Yağ çıxarmaq (tutmaq) – südü çalxamaqla yağ hasil etmək. Arvadların bir qismi maşınla yağ çıxarır, o biri qismi isə südü mayalayıb pendir tuturdu. İ. Ə.. Yağ kimi dan. – asanlıqla, maneəsiz. Dinləyə-dinləyə «oxqay»lar deyir; Canına yağ kimi yayılır şeir. S. V.. Yağ kimi ürəyinə yatmaq – çox xoşuna gəlmək, məmnun etmək, ləzzət vermək. Onun sözləri yağ kimi ürəyimə yatdı. – Bağır ömründə birinci dəfəydi ki, Nurcabbara «şair» deyirdi və güman eləyirdi ki, bu söz Nurcabbarın ürəyinə sarı yağ kimi yayılmalıdı. . İ. Məlikzadə. Yağ salmaq – 1) bişərək yağı çıxmaq. Quymaq yağ salıb; 2) məc. kökəlmək. Yağ yaxmacı – üzərinə yağ sürtülmüş çörək parçası. Rüstəm bəy bir parça çörək götürüb özünə yağ yaxmacı qayırdı. Ç.. Yağ zavodu – süddən yağ və başqa ağartı hazırlayan zavod. Yağa düşmək – bax yağ salmaq 1-ci mənada.